Prawidłowa motoryka jest kluczowa dla rozwoju dziecka i jego funkcjonowania w świecie. Motorykę można podzielić na małą, która oznacza sprawność dłoni i palców i dużą, odpowiadającą za sprawność poruszania się całego ciała.
Co oznacza motoryka mała?
Motoryką małą określa się grupę czynności wykonywanych za pomocą rąk. Wykształcenie i doskonalenie ich odbywa się w procesie rozwoju dziecka. Każdy maluch musi jej się nauczyć. Niemowlę po nabyciu umiejętności sprawnego poruszania się, nabywa i doskonali motorykę małą. W celu osiągnięcia jak największej skuteczności tego procesu, powinien on odbywać się już od najmłodszych lat. Rozpoczęcie go na wczesnym etapie życia dziecka, sprawi, że maluch będzie posługiwał się rękami bez żadnych problemów zarówno przy wykonywaniu codziennych czynności, jak i rysowaniu, malowaniu, nauce pisania i w wielu innych sytuacjach. Motoryka mała wykształca się przy wykonywaniu swobodnych ruchów oraz w trakcie zabaw i specjalnie w tym celu opracowanych ćwiczeniach.
W jaki sposób można wspomóc dziecko w rozwoju motoryki małej?
Dorośli, a przede wszystkim rodzice, a później nauczyciele w przedszkolu mogą wspomóc rozwój motoryki małej u dziecka kupując zabawki, które pomogą maluchom rozwinąć sprawność rąk. Ich rola w rozwoju motoryki małej jest nie do przecenienia. Pomagają one między innymi rozwijać koordynację ruchową i spostrzegawczość, co sprawi, że dziecko nie będzie miało problemów w szkole. Tego typu zabawki doskonalą precyzję i uczą planowania swoich działań, na przykład przy ustawianiu budowli z klocków w taki sposób, aby się nie przewróciła. Zaletą zabawek do motoryki małej jest to, że stanowią one doskonałą pomoc w nauce kolorów, kształtów, a także liter i cyfr, ponieważ wszystko to związane jest z rozwojem sprawności manualnej.
Dlaczego motoryka mała ma ogromne znaczenie w rozwoju małego dziecka?
Motoryka mała zaczyna się rozwijać po nabyciu przez dziecko umiejętności poruszania się całym ciałem, co znajduje się w obrębie motoryki dużej. Aby motoryka mała prawidłowo się rozwijała, motoryka duża musi być na odpowiednim poziomie. Pominięcie na przykład etapu czworakowania przez malucha może mieć negatywny wpływ na rozwój sprawności ręki i palców. Jeśli dziecko ma problemy z rysowaniem, wycinaniem, to pierwszym krokiem powinna być praca nad rozwojem motoryki dużej. Po opanowaniu przez malucha tych czynności można rozpocząć prace nad ruchami, które wymagają większej precyzji od dziecka. Do nich należy na przykład zapinanie guzików, zawiązywanie butów, rysowanie. Rozwojowi motoryki małej sprzyja wykonywanie przez malucha codziennych czynności, ale również wykonywanie ruchów w trakcie zabaw akcesoriami i zabawkami do rozwoju motoryki małej. Sprawność ręki i palców ma ogromny wpływ na rozwój mowy, ponieważ za te dwa obszary odpowiadają części mózgu położone obok siebie.
Jakie zabawki służą do rozwoju motoryki małej?
Rynek oferuje bogaty wybór pomocy i zabawek kreatywnych do rozwoju małej motoryki u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Duży wybór kreatywnych i kolorowych gier pozwala dziecku usprawnić chwyt dłoni i zręczność palców. Są to nieocenione pomoce zarówno dla rodziców, nauczycieli, jak i terapeutów w gabinetach fizjoterapeutycznych i rehabilitacyjnych. Dzięki dużemu wyborowi zabawek, gier pamięciowych, czy akcesoriów takich jak ringo sensoryczne lub piasek sensoryczny dziecko może rozwijać sprawność palców, dłoni i wzmacniać ich mięśnie. Do rozwoju motoryki małej wykorzystuje się między innymi:
- Piłeczki sensoryczne, określane również jak antystresowe. Ich zaletą jest skuteczne rozładowanie napięcia, dlatego polecane są również dorosłym. Odgrywają one zasadniczą rolę w rozwoju sprawności dłoni i palców. Ściskanie, rozciąganie, formowanie kształtów sprzyja wzmocnieniu mięśni dłoni, przygotowując je jednocześnie do codziennych czynności. Poza tym dzięki wypustkom i kolcom piłeczki można wykorzystać do masażu dłoni, uwalniając je od przeciążenia. Specjaliści bardzo często wykorzystują tego rodzaju zabawki do rozwoju sprawności manualnej.
- Terapeutyczny gniotek – grzybek wykonany jest z gumy wypełnionej żelem. Służy do usprawniania motoryki dłoni i zwiększania siły ucisku. Działa także antystresowo i odpręża. Znakomicie sprawdza się podczas zajęć terapeutycznych z dziećmi ze spektrum autyzmu, dostarczając im wielu bodźców.
- Ringo sensoryczne do ćwiczeń mięśni kończyny górnej przyczynia się do wzmacniania mięśni dłoni i przedramienia.
- Piasek sensoryczny pełni funkcje terapeutyczne, gdyż jest bardzo dobrze tolerowany przez dzieci nadwrażliwe na dotyk. Stymuluje pracę palców, rozwija motorykę dłoni i rozwija wyobraźnię.