Roczna sprzedaż magazynów i książek z komiksami w Japonii (127 milionów mieszkańców) jest liczona w miliardach egzemplarzy. W 2004 roku 11 spośród 20 największych hitów kinowych stanowiły anime. Manga to prawie jedna trzecia wszystkich publikacji ukazujących się w Japonii drukiem. Najpopularniejszy magazyn dla chłopców „Shukan Shonen Janpu” rozchodzi się co tydzień w liczbie 3,5 miliona egzemplarzy (w najlepszym okresie sprzedawało się nawet ponad 6 milionów).
Chleb codzienny
Pierwsze mangowe magazyny ukazały się pod koniec lat 50. Komiksy zajmowały w nich około połowy stron, ale – ponieważ znakomicie zwiększały sprzedaż – wkrótce wyparły inne materiały. Współczesny tygodnik, dwutygodnik lub miesięcznik z mangami ma grubość książki telefonicznej, krzykliwą, kolorową okładkę, a wewnątrz czarno-białe komiksy na niskiej jakości papierze. W jednym magazynie znajdują się kolejne odcinki kilkunastu mang. Jeżeli któryś komiks cieszy się powodzeniem wśród czytelników, zostaje wydany w formie książki (tankobon), a zwykle całej serii książek. Niektóre historie zajmują po kilkadziesiąt tomów liczących po kilkaset stron, rozchodzą się w dziesiątkach milionów egzemplarzy. W księgarniach można kupić rownież luksusowe wersje w twardych okładkach oraz pięknie wydane albumy z ilustracjami z mang i anime. Według ankiety przeprowadzonej w Japonii w 2006 roku, 77% mężczyzn i 47% kobiet w wieku 16-49 lat regularnie czyta mangi. Część ludzi zabija w ten sposób czas w metrze lub pociągu, inni czytają je na stojąco w księgarniach lub bardziej komfortowo w kawiarniach, w których za niewielką opłatą można skorzystać z ogromnej komiksowej biblioteki.
Komiks ze wschodu
Ideę komiksu z dymkami twórcy mangi zapożyczyli od Amerykanów, jednak przetworzyli ją w sposób zgodny z tradycjami liczącej kilka tysięcy lat kultury. Słowo „manga„, złożone z dwóch chińskich znaków i tłumaczone zwykle jako „niepohamowane obrazy”, stało się popularne na początku XIX wieku, gdy mistrz kolorowego drzeworytu Hokusai nazwał nim serię albumów swoich prac. Za praprzodków mangi uznaje się zachowane do dziś XII-wieczne zwoje (emaki) z obrazkami i tekstem. Rozwijając kilkumetrowy rulon od prawej strony do lewej (w takim porządku czyta się teraz mangi) można było śledzić opowiedzianą historię.
Manga w kinie?
Ruchome obrazy – gdy tylko powstały takie możliwości techniczne, twórcy ożywili mangę i przenieśli ją na ekran. Pierwsze kroki na polu animacji Japończycy postawili ok. 1917 r., ale prawdziwym skokiem była „Panda i magiczny wąż” z 1958 r. – pierwsze pełnometrażowe anime. Tezuka, który wychował się na kreskówkach Disneya, stworzył seriale, które dzięki telewizji zdobyły ogromną popularność także poza Japonią: „Tetsuwan Atom” z 1963 r., na Zachodzie zatytułowany „Astro Boy”, oraz „Jungle Taitei” z 1965 r. – opowieść o białym lewku, znanym w Polsce jako Kimba. W latach 70. pojawiły się popularne do dziś gatunki anime: epickie s.f. (np. „Załoga G”) i tzw. mechy, czyli wielkie roboty (np. „Mazinger Z”). Monkey Punch zapoczątkował niesłychanie popularną serię o wnuku Arsena Lupina. Anime, czyli japońskie filmy rysunkowe, różnią się od filmów fabularnych tylko tym, że zamiast aktorów „grają” narysowane postacie, ale tematyka nie ogranicza się do dziecięcej. Wiele filmów i seriali ma swój początek w popularnej mandze – przedstawia jej treść w formie animacji albo opowiada, co działo się przedtem, potem lub równolegle z akcją komiksu.
Filmy są produkowane z przeznaczeniem do jednego z trzech kanałów dystrybucji: telewizji, kaset wideo (wypieranych teraz przez nośniki cyfrowe) i kin. Zdarza się, że popularne tytuły ukazują się we wszystkich trzech postaciach oraz w formie mangi i gry komputerowej, po czym obrastają mnóstwem gadżetów.
Dla dorosłych i dzieci
Japoński świat mangi jest równie bogaty jak europejski świat literatury. Istnieją dziesiątki gatunków, a każdy jest kierowany do innego odbiorcy. Manga i anime znaczą w Japonii po prostu „komiks” i „film animowany„. Nie jest im jednak łatwo znaleźć uznanie poza granicami kraju. Nikła obecność tych rodzajów twórczości w kulturze Zachodu oraz kojarzenie ich z twórczością dla dzieci powoduje, że spojrzenie nie-Japończyków na mangę i anime jest pełne uprzedzeń i stereotypów. Tymczasem Japończycy traktują komiks i film rysunkowy tak samo jak literaturę i film fabularny. Oprócz bajek dla dzieci, powstają rzeczy dla młodzieży i dorosłych: komedie romantyczne, mroczne science fiction, horrory, paradokumenty o wojnie, poradniki kucharskie, biografie (istnieje nawet manga o księciu Józefie Poniatowskim), adaptacje literatury światowej i wreszcie niesławna pornografia. Każda manga i anime jest przeznaczona dla konkretnej grupy czytelników lub widzów. Te pełne seksu i krwi po prostu nie są dla dzieci, tak samo jak zachodnie powieści dla dorosłych i filmy dozwolone od lat 18.